Jawatankuasa Khas Kabinet Tata Kelola Nasional (JKTTN) pada asasnya bersetuju untuk menggubal Akta Kebebasan Maklumat, menurut Pejabat Perdana Menteri (PMO). “(Ini) dengan mewujudkan parameter serta garis panduan jelas bagi memberi akses kepada orang awam untuk mendapatkan maklumat daripada badan awam dan Kerajaan. “Selaras dengan keputusan tersebut, Akta Rahsia Rasmi 1972 (OSA) juga akan dipinda sewajarnya. “Langkah ini diambil bagi memastikan penyampaian perkhidmatan awam dapat dipertingkatkan dan menggalakkan penglibatan rakyat dalam proses pembentukan dasar negara,” kata PMO dalam kenyataan hari ini.
Akta Rahsia Rasmi (OSA) 1972 membenarkan kerajaan mengklasifikasikan sebarang dokumen sebagai sulit dan sesiapa yang mendedahkan maklumat berkenaan boleh dipenjarakan sehingga tujuh tahun.
Sejak lama, undang-undang tersebut dianggap sebagai alat kerajaan untuk menyimpan rahsia urusannya atau – lebih teruk lagi – untuk menutup skandal-skandalnya.
Pentadbiran Pakatan Harapan (PH) pada 2018 pernah menyatakan kerajaan akan menggubal Akta Kebebasan Maklumat untuk menggantikan Akta Rahsia Rasmi 1972.
Perdana Menteri pada masa itu, Dr. Mahathir Mohamad, menyatakan jawatankuasa kabinet bersetuju secara prinsip bahawa proses pembentukan undang-undang itu memerlukan tempoh masa yang mencukupi.
“Ini termasuk melibatkan sesi-sesi urus dan kerjasama yang mencukupi dengan masyarakat,” katanya pada 18 Julai 2018.
Namun begitu, pada 27 Ogos 2018, Dr. Mahathir memberitahu Malaysiakini bahawa OSA pernah disalahgunakan, tetapi beliau tetap percaya bahawa kerajaan masih memerlukan undang-undang tersebut.
“Ada perkara yang mesti kami rahsiakan… Sebagai contoh, jika kami memberitahu segala perkara yang kami bincangkan dalam kabinet, banyak Menteri yang akan dikritik,” katanya.
Akta Kebebasan Maklumat dijangka memberikan lebih banyak kebebasan kepada orang awam untuk mendapatkan maklumat daripada kerajaan dan badan awam, sambil tetap mengekalkan kawalan ke atas maklumat sensitif yang boleh membahayakan negara atau mendedahkan individu secara tidak sewajarnya.
Pindaan kepada OSA haruslah dibuat dengan berhati-hati untuk mengelakkan penyalahgunaan kuasa oleh kerajaan dalam menghadapi kritikan dan membendung maklumat penting daripada sampai ke tangan rakyat.
Dalam era demokrasi dan ketelusan yang semakin diperlukan, penting bagi kerajaan untuk mengambil langkah-langkah proaktif dalam mempromosikan akses kepada maklumat awam dan melibatkan rakyat dalam proses pembentukan dasar negara. Melalui perubahan undang-undang ini, diharapkan penyelewengan kuasa dapat dikurangkan dan kebebasan maklumat dapat ditingkatkan.
