Rancangan kerajaan untuk menangani sisa daripada loji nadir bumi Lynas, di Gebeng, adalah “spekulatif” kerana tidak ada petunjuk sebenar bahawa terdapat pasaran untuk torium sebagai bahan api nuklear. Ini kerana semua reaktor nuklear bahan api torium di dunia masih dalam uji kaji atau pada peringkat demonstrasi, dan tidak dilancarkan secara komersial.
“Sesiapa yang mendakwa mereka tahu dengan tepat apa yang akan berlaku dan nilai (sisa) itu, adalah spekulatif sepenuhnya. Semuanya spekulatif sekarang.
Malah hidrogen (sebagai sumber tenaga boleh diperbaharui) juga adalah spekulatif. Kami tidak tahu,” kata pakar tenaga Grant Hauber. Hauber, penasihat kewangan tenaga strategik Institut Ekonomi Tenaga dan Analisis Kewangan (IEEFA), bercakap pada persidangan mengenai peralihan tenaga yang adil dan saksama di Petaling Jaya hari ini.
Dia menjawab soalan mengenai keputusan kerajaan membenarkan Lynas mengekstrak torium daripada bahan mentah lantanida loji pemprosesan nadir bumi dan sisa penulenan larut lesap air, dan menjual torium sebagai bahan api nuklear.
‘Thorium eksperimen bahan api nuklear’
Walaupun reaktor nuklear berasaskan torium eksperimen awal yang pertama dibina di AS pada 1960-an, teknologi itu masih belum cukup matang untuk pengeluaran berskala komersial. Salah satu kemajuan terkini ialah reaktor eksperimen yang disiapkan di China pada Ogos 2021, yang merupakan yang pertama untuk negara itu. “Dibina di tengah-tengah Gurun Gobi di utara negara itu, reaktor itu dalam beberapa tahun akan datang akan menjalani ujian.
Sekiranya eksperimen itu terbukti berjaya, Beijing merancang untuk membina satu lagi reaktor yang berpotensi mampu menjana elektrik untuk lebih dari 100,000 rumah,” lapor IAEA pada bulan Mac.
IAEA berkata pengekstrakan torium masih sangat mencabar dan boleh menelan belanja besar. “Satu lagi halangan untuk torium ialah ia boleh menjadi sukar untuk dikendalikan,” kata Anzhelika Khaperskaia, Ketua Teknikal Kejuruteraan Bahan Api dan Kemudahan Kitaran Bahan Api di IAEA.
K’jaan: Pengekstrakan torium penyelesaian terbaik
Minggu lalu, Menteri Sains, Teknologi dan Inovasi Chang Lih Kang berkata pengekstrakan torium merupakan penyelesaian terbaik Malaysia untuk pengumpulan berterusan sisa radioaktif, dengan 1.2 juta tan metrik sisa telah disimpan dalam kemudahan pelupusan kekal (PDF). Memetik kajian Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM) dan Agensi Nuklear Malaysia, Chang berkata sebaik sahaja torium diekstrak daripada sisa, sisa itu tidak lagi bersifat radioaktif.
Dia berkata Lynas akan diberi masa dua tahun untuk meningkatkan program pengekstrakan torium daripada peringkat perintis kepada peringkat komersial. Sementara menunggu ini, sebarang bahan buangan mesti disimpan dalam kemudahan PDF. Dengan ini, kerajaan tidak lagi memerlukan Lynas untuk memindahkan kemudahan retak dan larut lesapnya dari Gebeng. Proses ini menghasilkan sisa radioaktif.
Dia berkata kerajaan telah mengambil masa beberapa bulan untuk mengkaji cadangan Lynas untuk mengekstrak torium daripada sisa itu sebelum diluluskan oleh Lembaga Perlesenan Tenaga Atom.
Memetik pakar tempatan, Chang berkata torium itu boleh dijual sebagai bahan api kepada negara yang menggunakan tenaga nuklear tetapi tidak memperincikan negara mana dan loji apa yang akan menggunakan torium.
Perlu diingatkan beberapa negara yang melabur banyak dalam reaktor torium – India dan China – sedang mencari untuk memanfaatkan rizab torium mereka sendiri yang besar sebagai satu cara untuk meningkatkan keselamatan tenaga mereka.
Malaysiakini telah menghubungi Lynas minggu lalu berhubung rancangannya untuk mengekstrak dan memasarkan thorium, tetapi masih belum menerima maklum balas.
Sementara itu, penentang kilang pemprosesan nadir bumi menggesa kerajaan supaya mengeluarkan torium Lynas daripada bahan mentah lantanida di Australia, menggunakan kepakaran Malaysia dan bukannya menghantar bahan mentah itu ke Malaysia.
[Baca berita asal]
