PARLIMEN | Dewan Rakyat menjadi gempar apabila ahli Parlimen pembangkang menyuarakan bantahan terhadap Rang Undang-undang (RUU) Kekebalan Bidang Kuasa Negeri Asing 2023, khususnya mengenai klausa kuasa perdana Menteri di bawah RUU tersebut.
RUU baru ini dibentuk untuk mengawal selia kekebalan yang diberikan kepada negara asing serta harta benda, ketua negara, dan ketua kerajaan sesuatu negara daripada bidang kuasa mahkamah Malaysia.
Ketua Pembangkang, Hamzah Zainudin, dan Ahli Parlimen PAS Takiyuddin Hassan (PN-Kota Bharu) menimbulkan isu Seksyen 32 dan Seksyen 33 RUU tersebut – mengenai kuasa untuk mengecualikan mana-mana negara asing daripada kekebalan terhadap pertuduhan atau membuat peraturan berkaitan.
“Kedua-dua frasa ini dengan jelas kata kuasa untuk mengecualikan dan membuat undang-undang, kuasa di tangan perdana Menteri full stop.
“Agak berbeza dengan negara-negara lain,” kata Takiyuddin yang merujuk undang-undang United Kingdom, Australia, dan Kanada di mana kuasa yang sama diberikan kepada ketua negara masing-masing.
Hamzah yang juga ahli Parlimen Larut menyatakan bahawa bantahan pembangkang ini bertujuan supaya elemen “semak dan imbang” dimasukkan ke dalam RUU tersebut – berkaitan dengan kuasa untuk mengecualikan mana-mana negara asing daripada mana-mana peruntukan akta tersebut.
“Kita tidak mahu perkara yang boleh kedaulatan negara dipersoal.
“Saya nak jelaskan, kalau berlaku seorang perdana Menteri ada perkara yang boleh menyebabkan kuasa besar ‘picit’ dia…dengan kuasa untuk memberikan pengecualian, dia boleh menggunakan kuasa ini,” kata Hamzah.
Imuniti di mahkamah asing
Dalam responsnya, Azalina menjelaskan RUU tersebut tidak menjejaskan kedaulatan negara, tetapi melibatkan imuniti mahkamah Malaysia.
“Supaya kita dapat imuniti di mahkamah asing,” kata Menteri tersebut.
“(Ahli Parlimen) Kota Bharu perlu faham bahawa di UK, Kanada, dan Australia, tidak ada majlis. Ia hanya seorang yang membuat keputusan.
“Di sini kita ada majlis. Majlis kita mempunyai lebih daripada seorang,” tegasnya.
Azalina menyatakan bahawa isu berkaitan kedaulatan negara tidak timbul kerana asas imuniti adalah mengenai sifat timbal balik dalam hubungan dengan negara lain.
“YB (Hamzah) tidak boleh menggerakkan tiang gol sepanjang masa. Anda bercakap tentang kedaulatan, Kota Bharu bercakap tentang kedaulatan. Saya katakan kedaulatan tidak ada dalam isu ini di sini.
“Isu kedaulatan ditangani di bawah Akta Majlis Keselamatan Negara 2016.
“Dasarnya adalah mengenai timbal balik. Mereka mengetepikan imuniti kita di negara lain, kita mengetepikan imuniti mereka di sini. Itu sahaja,” katanya, merujuk kepada kes yang difailkan terhadap kerajaan Malaysia di negara asing.
Lantaran itu, ahli Parlimen saling bertempik, termasuk Wan Ahmad Fayhsal Wan Ahmad Kamal (PN-Machang), Shahidan Kassim (PN-Arau), Radzi Jidin (PN-Putrajaya) yang bangun untuk membantah Azalina.
Timbalan Speaker Dewan Rakyat Alice Lau yang mempengerusikan sidang itu menyatakan bahawa ahli Parlimen kelihatan “tidak berminat” untuk mendengar penjelasan lanjut, jadi usul untuk membentangkan rang undang-undang untuk bacaan kedua perlu diundi.
Rang undang-undang tersebut kemudian diluluskan untuk bacaan kedua melalui undian suara.
Ketika proses pengundian RUU itu, Ronald Kiandee (PN-Beluran) mengemukakan peraturan dewan supaya rang undang-undang dirujuk kepada jawatankuasa pilihan untuk perbincangan lanjut.
Bagaimanapun, Lau berkata usul untuk membentangkan Rang Undang-undang untuk bacaan kedua telah diluluskan.
Lantaran itu, Ronald mendakwa timbalan speaker telah menafikan haknya.
“Anda telah menghalang proses, saya bangun lebih awal,” kata Ronald yang mengemukakan peraturan 54 (1) dan 54 (2).
“Ya, saya tahu saya kecil dan mungkin tidak kelihatan…tetapi saya mempunyai hak saya dan menyatakan bahawa hak saya dirampas,” kata Ronald kepada timbalan speaker Dewan Rakyat Ramli Mohd Nor, yang menggantikan Lau.
Ramli akhirnya menasihatkan Ronald supaya mengemukakan usul rasmi berhubung bantahannya itu untuk menyemak keputusan yang dibuat oleh speaker.
Rang undang-undang itu kemudian dibahaskan di peringkat jawatankuasa dan diluluskan untuk bacaan ketiga dan terakhir melalui undian suara.
Rang undang-undang itu juga merangkumi keadaan untuk pengecualian imuniti, sekatan imuniti, penubuhan Majlis Kekebalan Negara Asing, penarikan imuniti jika tiada timbal balik diplomatik, dan peruntukan lain yang berkaitan dengannya.
